"Pieśń Lodu i Ognia: Gra o tron" - George R. R. Martin

"Pieśń Lodu i Ognia: Gra o tron" to seria powieści autorstwa amerykańskiego pisarza George'a R. R. Martina, zaplanowana na siedem części. Książki swoją dużą część popularności zawdzięczają serialowej adaptacji stworzonej przez Davida Benioffa i D. B. Weissa dla Home Box Office. W tworzeniu audiobooka udział wzięły największe gwiazdy polskiej sceny, takie jak: Robert Więckiewicz, Anna Dereszowska, Maciej Musiał, Marian Dziędziel.

George Raymond Richard Martin - pisarz zarówno opowiadań jak i powieści, wielokrotnie nagradzanych. Na podstawie jego prac nakręcono kilka filmów i odcinków serii telewizyjnych. Jego liczne dzieła przetłumaczono na czternaście języków. "Pieśń Lodu i Ognia" pozostaje jego najpopularniejszą serią.

Robert Więckiewicz, Agata Kulesza,  Piotr Bondyra, Damian Kulec, Anna Dereszowska, Marian Dziędziel, Maria Seweryn, Jacek Barciak, Łukasz Simlat,  Dorota Kuduk, Robert Gonera -  to im powierzono odtworzenie najważniejszych postaci powieści. Każda z osób posiada duże doświadczenie i wiele osiągnięć w dziedzinie aktorstwa oraz dubbingu. Wraz z nimi, podczas tworzenia audiobooka, współpracowało osiemdziesięciu pozostałych aktorów oraz stażystów.

W Zachodnich Krainach o ośmiu tysiącach lat zapisanej historii widmo wojen i katastrofy nieustannie wisi nad ludźmi. Zbliża się zima, lodowate wichry wieją z północy, gdzie schroniły się wyparte przez ludzi pradawne rasy i dawni bogowie. Na szczęście zbuntowane królestwa zniszczyły szalonego Smoczego Króla, Aerysa Targaryena, zasiadającego na Żelaznym Tronie Zachodnich Krain. Teraz ich mieszkańcom przychodzi tylko obawiać się gniewu jego ocalałych potomków oraz ambicji panujących rodów. Wszak, po czternastu latach pokoju, oto rozpoczyna się nowa gra o tron.

Wielkie rody Westeros to najbardziej wpływowe rody w Siedmiu Królestwach. Każdy z nich włada rozległymi ziemiami i licznymi pomniejszymi rodami, które przysięgły wierność swoim seniorom. Wielkie rody Westeros odpowiadają jedynie przed królem na Żelaznym Tronie. Ród Baratheonów jest najmłodszym rodem Siedmiu Królestw. Jest rodem obecnie panującym w Westeros. Ród Lannisterów to jeden z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodów, a jednocześnie jedna z najstarszych dynastii Siedmiu Królestw. Przyczyną bogactwa tego rodu jest w znacznej mierze kontrola nad bardzo dużą ilością kopalń złota. Robert Baratheon za młodu był potężnym, dobrze zbudowanym i odważnym wojownikiem, jednak obecnie to nałogowy pijak, napalony dziwkarz o świńskim wyglądzie i posturze. Niegdyś poprowadził rebelie przeciwko szalonemu królowi. Po detronizacji Aerysa wziął za żonę córkę Tywina Lannistera, jednego z największych magnatów królestwa, Cersei Lannister. Teoretycznie ma z nią trójkę dzieci , jednak relacje z żoną zawsze pozostają chłodne. Królowej niemalże wiecznie towarzyszą jej dwaj bracia. Jaime Lannister podczas oblężenia Królewskiej Przystani zabił władcę, któremu przysiągł służyć, dzięki czemu zyskał tym samym przydomek królobójcy. Mężczyzna jest bliźniaczym bratem królowej, którą darzy specjalnymi względami. Tyrion Lannister, los już na samym początku spłatał mu figla dając ciało karła. Ma dowcip ostry jak brzytwa, cięte riposty, oraz świetny zmysł taktyczny. Z trzech potomków władców, najstarsze odzwierciedla w największym stopniu negatywne cechy rodziców. Joffrey Baratheon został wychowany w kłamstwie i pochlebstwach, jako syn Roberta, lecz naprawdę jest owocem kazirodczego związku. Ród Starków włada rozległymi ziemiami położonymi w północnej części Westeros. To najstarszy z rodów Siedmiu Królestw istniejący od ponad ośmiu tysięcy lat. Eddard Stark wraz z przyjacielem z dzieciństwa, Robertem Baratheonem przewodził rebelii przeciw Targaryenom. Jego żona, Catelyn Tully urodziła mu pięcioro dzieci, jednakże mężczyzna posiada również bękarta, Jona Snowa.  Ród Tullych jest jednym z najstarszych rodów w Westeros. Ród ten włada Dorzeczem. W przeciwieństwie do innych wielkich rodów, Tully’owie nigdy nie rządzili jako królowie. Robb Stark odziedziczył wygląd po matce, lecz cechy charakteru po ojcu. Jest odważny, silny i przystojny. Mimo młodego wieku jest wspaniałym wojownikiem i strategiem. Bran Stark uwielbia się wspinać, zna każdy zakątek Winterfell. Rickon Stark jest najmłodszym dzieckiem Eddarda i Catelyn Starków. To bardzo silne dziecko, lecz przerastają go problemy z jakimi musi sobie radzić. Sansa Stark lubi wszystko co związane jest z modą, tańcem i śpiewem. Zachowuje się jak dama i uwielbia dworskie życie. Arya Stark, młodsza córka Starków, z całego rodzeństwa najbardziej darzy sympatią starszego brata Jona. Wiecznie kłóci się z siostrą Sansą lecz w obliczu niebezpieczeństwa staje się ugodowa. Jon Snow to nieślubny syn Neda Starka, którego ten przywiózł jako niemowlę z wojny. Nie wiadomo, kto jest jego matką. Nazwisko zostało mu nadane z powodu jego pochodzenia. Ród Targaryenów należał niegdyś do wielkich rodów Westeros. Z niego wywodzili się kolejni władcy Siedmiu Królestw. Żelazny Tron odebrał im Robert Baratheon podczas Wojny Uzurpatora. Targaryenowie, potomkowie valyriańskich lordów, przejęli religię i obyczaje Siedmiu Królestw, lecz nie wyrzekli się wszystkich zwyczajów swych przodków. Książęta i królowie z rodu Targaryenów mogli mieć po kilka żon, a także, chcąc zachować czystość królewskiej krwi, dopuszczali małżeństwa między rodzeństwem. Inne wielkie rody traktowały to jako grzech. Zwyczaj ten zmieniła Daenerys Targaryen, ostatnia księżniczka z rodu Targaryen, Dziewczyna posiada wrodzoną cechę rodu Targaryen , cechę uważaną za wymarłą pośród tego rodu, a mianowicie odporność na ogień oraz możliwość panowania nad smokami.

Początkowo Westeros było podzielone na kilka niezależnych królestw. Po wojnie wszystkie królestwa na południe do muru zostały zjednoczone w państwo Siedmiu Królestw pod władzą sprawowaną przez Ród Targaryen’ów. Teraz Westeros jest jednym z trzech kontynentów znanego świata. Większość jego powierzchni to tereny Siedmiu Królestw. Dwa inne kontynenty obok Westeros to Essos – ogromny kontynent, leżący na wschód od Wąskiego Morza i Sothoros leżący na południowy wschód za Morzem Letnim. Najbliższymi Westeros krajami są Wolne Miasta, które są niezależnymi miastami-państwami wzdłuż zachodniego wybrzeża Essos. Wzdłuż południowego wybrzeża rozciągają się Kraje Morza Letniego – Ghis i ruiny Valyrii, które były niegdyś zamieszkiwane przez Ród Targaryen’ów. Kontynent Westeros jest długi i stosunkowo wąski, rozciągający się od Dorne na południu do Krainy Wiecznej Zimy na dalekiej północy, gdzie większość ziem pozostaje niezbadanych po dziś dzień, ze względu na panujący tam chłód oraz wrogich mieszkańców zwanych "Dzikimi”. Najdalej wysuniętym na północ regionem Westeros, rozciągającym się od Muru poza granice mapy jest Kraina Wiecznej Zimy. W przeważającej części jest on pokryty lasem, obszar pokryty jest niezliczoną ilością jezior i rzek. Daleko na północ panuje niezwykle surowy klimat, który znieść mogą jedynie najwytrwalsi.

Zekranizowanie książki "Pieśń Lodu i Ognia: Gra o tron" okazało się jedną z najbardziej dochodowych koncepcji, jeżeli chodzi o ekranizacje odcinkowe. Serial bezzwłocznie stał się fenomenem, wzbogacając kieszenie autora pierwowzoru. Mimo to, obeznana w fantastyce osoba, nie może długo zaprzeczać faktowi, że oba zjawiska nie należą do najbardziej prekursorskich fabularnie. Lord Eddard Stark, pan posiadłości i ziem wokół Winterfell, gości władcę całego królestwa, Roberta Baratheona, i jego żonę Cersei Lannister. Król Robert prosi Eddarda, swego starego przyjaciela, o przyjęcie stanowiska Królewskiego Namiestnika – drugiej po królu najważniejszej osoby w państwie. Eddard początkowo odmawia, zaniepokojony tym, że poprzedni namiestnik, Jon Arryn, nagle zmarł, jednak później przyjmuje stanowisko namiestnika. Jego syn Bran, wspinając się na wieżę Winterfell, zobaczył królową z jej bratem podczas stosunku płciowego. Jaime, brat bliźniak królowej, zrzuca go z wieży, wierząc, że zginie. Ku jego zdziwieniu Bran przeżył, ale jest w stanie śpiączki. Lord Eddard udaje się do Królewskiej Przystani ze swoimi córkami – Sansą i Aryą. Odkrywa tam, że dwór jest pełen intryg i krwawych sekretów. Podczas gdy Bran jest w stanie śpiączki, następuje nieudana próba zabójstwa. Po tym zdarzeniu Catelyn Stark zmierza na południe, aby podzielić się z mężem nowiną o próbie morderstwa syna. Catelyn podejrzewa o to Lannisterów, co powoduje napięcie między rodami, mogące być przyczyną rychłej wojny domowej. Owe zachwianie równowagi zauważa dawny wróg z dalekiej północy oddzielony monumentalnym Murem. Książka zawdzięcza swoją popularność filmowi, a film ogromnemu budżetowi, utalentowanym aktorom, doskonałym kostiumologom i reżyserom. Fabularnie są mniej niż przeciętne. Jak jednak dokładniej ma się produkcja filmowa do książki, na podstawie której ta została nakręcona? Otóż  nie pozostawia wielu odstępstw, choć względem bohaterów można dostrzec różnice. Ci na kartach powieści, posiadają znacznie mniej lat. Na potrzebę serialu młodsze postacie, z oczywistych powodów, zostały postarzone o kilka lat, Tak więc, bohaterowie w książce budzą większe współczucie. Niektóre postacie różnią się od swoich serialowych odpowiedników, ale to krople w wielkim morzu. Jeżeli znowuż rozchodzi się o samo przedstawienie świata, to ten aspekt lepiej wyszedł twórcą ekranizacji. W sposobie pisania George'a R. R. Martina jedno słowo ma wielkie znaczenie, toteż niewiele autor ich wykorzystywał do ukazania jego klimatu. Prócz tego na odbiorcę czeka to samo, co w powszechnie znanej ekranizacji. Wolno rozkręcająca się fabuła, znacznie słabsze chwile przeplatające się z ciekawszymi, osobne sekwencje, które nikną pośród ciągłej walki o władzę i zaspokojenie własnych aspiracji możnych świata, oraz narracją kilku ważniejszych pionków spośród setek spokrewnionych ze sobą bohaterów, których oczami odbiorca śledzi fabułę. Jeżeli miało się już do czynienia z jednym z dwóch przedstawicieli tytułu, nie ma sensu sięgać po drugi, gdyż dozna się tylko powielenia przyjemności, nie smakującej drugi raz tak dobrze.

Podobnie sprawa ma się z audiobookiem. Jeżeli ktoś zapoznał się z ekranizacją dzieła George'a R. R. Martina, i właśnie zastanawia się nad zapoznaniem z audiobookiem, to powinien wiedzieć, że nie będzie to dla niego równie miłe doznanie. Bo pomimo, że w tworzeniu "Pieśni Lodu i Ognia: Gra o tron" do słuchania brało udział aż osiemdziesięciu aktorów, a audiobook ma dodatkowo świetną ścieżkę dźwiękową, to pozostawia wiele niespełnionych oczekiwań. Zanim wspomni się o samej działalności aktorów, warto nadmienić o wielkim błędzie twórców. Otóż, podczas słuchania audiobooka, słuchacz nie zapozna się z oryginalnym imieniem  nieślubnego dziecka Eddarda Starka. Pozna coś w rodzaju polskiego odpowiednika. Co do aktorów, to nie warto kwestionować ich talentów, bo udowadniali je niejednokrotnie. Problem tkwi w ich doborze. Rzadko zdarza się, że jakaś osoba pasuje do postaci, której gra rolę. Dobra forma przykładu to Daenerys Targaryen, która wedle treści dzieła pisarza jest nastoletnią dziewczynką, ale w brzmi jak mocno dojrzała kobieta. 

Ekranizacja książki George'a R. R. Martina prezentuje się lepiej od niej samej. Tak więc, serial nie zrobił dobrze powieści, choć na pewno świetnie ją rozreklamował. Oba dzieła, nie zasługują na miana najlepszych, bo po prostu są nudne. Audiobook to świetna odmiana, ale mimo starań i wielkiego zaplecza pieniężnego, rewelacji nie ma. Wniosek z tego taki, że warto zabrać się za jeden odpowiednik i reszcie nie poświęcać czasu. Fani uniwersum pewnie nie zgodzą się z takimi słowami.