"Sherlock Holmes: Studium w szkarłacie" - Arthura Conan Doyle'a to pierwsza część z serii utworów, której bohaterem jest detektyw-amator Sherlock Holmes. W Polsce książka ukazała się w latach pięćdziesiątych, teraz zaktualizowano jej publikację, jak również poddano nowemu przekładowi wersję audio.
Arthur Conan Doyle - szkocki pisarz, wolnomularz, spirytysta, czołowy przedstawiciel nurtu powieści detektywistycznych. Pochodził z ubogiego arystokratycznego domu. Jego ojciec, alkoholik i
narkoman, znęcał się nad dziećmi i żoną. Matka Arthura dorabiała jako
praczka, w celu utrzymania siebie i bliskich. Sfinalizował studia medyczne w Edynburgu. Potem prowadził praktykę
lekarską. Później zajął się wyłącznie pisarstwem. Oprócz utworów
kryminalnych pisał również powieści historyczne, fantastyczno-naukowe,
sensacyjne i książki niebeletrystyczne. Zajmował się
również spirytyzmem oraz badaniem historii starożytnych
Greków.
Janusz
Zadura - ukończył Akademię Teatralną im. Aleksandra Zelwerowicza w
Warszawie. Polski aktor filmów i dubbingu, często jednoczony z
charakterystycznymi postaciami animowanych kreskówek. Mężczyzna pracował w licznych stacjach radiowych i telewizyjnych. Realizował również stanowisko komentatora sportowego.
Pierwsze
spotkanie genialnego detektywa-amatora Sherlocka Holmesa z byłym
lekarzem wojskowym doktorem Johnem Watsonem. Wspólnie prowadzą śledztwo
dotyczące dwóch niezwykłych zbrodni w Londynie, wobec których najlepsi
inspektorzy Scotland Yardu okazali się bezsilni. Ślady prowadzą wiele
lat w przeszłość - do Ameryki i sekty mormonów. Mimo pozornego braku
motywów udaje im się wskazać sprawcę dwóch morderstw, będących zemstą za
zbrodnię popełnioną przed laty w Ameryce.
Sherlock Holmes to genialna osoba wykorzystująca
do rozwiązywania
zagadek kryminalnych metodę, jak sam ją określał,
dedukcji. Tak naprawdę jednak posługuje się metodą rozumowania
abdukcyjnego. Swoje śledztwa opierał na umiejętności obserwacji i
znajomości psychologii, chemii, balistyki, matematyki, a także dużej
wiedzy na temat wielu kultur i religii. Jest również utalentowanym skrzypkiem i bokserem, uzależnionym od tytoniu. Mężczyzna już w czasie studiów doskonalił swoją metodę dedukcyjną, prowadząc czasami dochodzenia w sprawach kryminalnych. Potem zamieszkał razem z doktorem Watsonem. Ten stał się jego kronikarzem i najlepszym przyjacielem. Doktor wcześniej brał udział w II wojnie brytyjsko-afgańskiej. Rannego, a następnie ciężko chorego, zdemobilizowano, więc wrócił do Anglii.
Szwajcaria, bo to właśnie tam ma miejsce przygoda, to państwo federacyjne w Europie Zachodniej. Jedno z niewielu państw, w których obowiązuje demokracja bezpośrednia. Od kongresu wiedeńskiego jest państwem neutralnym. Historycznie kraj jest dość równo podzielony pomiędzy rzymskich
katolików i wyznawców kalwinizmu, ze skomplikowaną mozaiką mniejszości
na obszarze niemal całego kraju. Niektóre z kantonów są
nawet oficjalnie podzielone na sekcje katolickie i protestanckie. Mormoni to członkowie Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich lub wyznań od niego pochodzących. Niegdyś praktykowali wielożeństwo. Obecnie ślubują sobie małżeństwo na wieczność, choć ostateczną decyzję, co do czasu trwania ich związku, pozostawiają Bogu.
Postać Sherlocka Holmesa pojawia się w wielu grach komputerowych, filmach i spektaklach teatralnych, niekoniecznie będących ekranizacjami utworów Arthura Conan Doyle'a. Występuje również w literaturze brukowej i komiksach. To wystarczająco wiele do stwierdzenia, że o bohaterze wie się dostatecznie dużo. Ponadto odległa data powstania samego dzieła, przez ogólne mniemanie, suponuje że nie będzie ono władać poziomem dzisiejszej twórczości literackiej. Nic bardziej błędnego. Autorowi udało się sporządzić nieskomplikowaną, ale nad wyraz wciągającą powieść kryminalną. "Sherlock Holmes: Studium w szkarłacie" podzielono na dwie części. W pierwszej części doktor Watson poznaje ekscentrycznego Sherlocka Holmesa. Wkrótce potem pomaga mu w rozwikłaniu zagadki morderstwa. Druga część opisuje historię winnego i jego motywacje. Książka, choć bardzo krótka, mówi wiele o postaciach. W dużej mierze o ich wadach, jak również przyjaźni, która musi je pokonać, jeżeli ma zaistnieć. Sam protagonista to osoba uzależniona, jego stałe towarzyszki to nikotyna, kokaina i morfina. Mimo to, trudno go nie polubić, bo posiada także wiele zalet. Zapalczywa osobowość i inteligencja, to niektóre z nich. Mniej wiadomo o doktorze Watsonie, bo gra on raczej rolę drugich skrzypiec, choć to właśnie z jego punktu widzenia przedstawiona jest cała historia. I właśnie w sposobie pisania autora pojawiają się chwilami małe komplikacje. Otóż, trudno zapamiętać, że powieść opowiada o trwogach Sherlocka Holmesa, a nie jego samego. Jeżeli kogoś interesuje okres, to całość ma miejsce w drugiej połowie osiemnastego wieku. Co więcej, wszystko wygląda nieco inaczej, niż przedstawiają to najnowsze hollywoodzkie ekranizacje twórczości Arthura Conan Doyle'a.
Ta jedna wada przedstawiona powyżej będzie bardziej dokuczać osobom słuchającym audiobooka, niż czytającym książkę. Wrażenie potęguje sposób odbioru. Rzecz jasna to nie wina lektora. Janusz
Zadura spełnia się idealnie w roli, którą mu powierzono. Nie powinno to nikogo dziwić, aktor już wielokrotnie pokazał, że jest osobą urodzoną do takich przedsięwzięć. Jednakże nagrywając "Sherlocka Holmesa : Studium w szkarłacie" popełnił jeden nietakt. W treści dzieła występują chwile, gdzie postaci opowiadają o przebytych rozmowach. Dzielenie dialogów w takich chwilach na tonacje, to nie najlepsza metoda przedstawiania. Odbiorca odnosi wrażenie, że postawa mówiącej postaci jest prześmiewcza. Pomijając to, audiobooka słucha się naprawdę przyjemnie. Fabuła brnie do przodu, poznawana w dobrym towarzystwie, nie pozwala odczuć mijającego czasu.
Wznowienie "Sherlocka Holmesa: Studium w szkarłacie" - Arthura Conan Doyle'a. to operacja jak najbardziej potrzebna książce. Na skutek tego nowe pokolenie będzie w stanie czerpać przyjemność z tego ponad czasowego dzieła. Równie świetną myślą okazało się ponowne nagranie audiobooka. Zważając na oddziaływanie twórczości autora w kulturze, pozycję powinna poznać każda osoba, niezależnie od zamiłowań do gatunku.